عملیات نجات دریاچه ارومیه در ۵گام

 
این ها رو می دونین که تا الآن حدود دو سوم از وسعت دریاچه ارومیه کم شده ، از ارتفاع آب هم تا 6 متر و یه جاهایی تا 30کیلومتر هم عقب نشینی کرده ؟ دریاچه ارومیه توسط ۱۶ رودخانه عمده  مشروب می شد . از کل وسعت حوضه آبریز دریاچه، ۴۴% در آذربایجان‌‌شرقی ، ۴۶% در آذربایجان‌غربی و ۱۰% در کردستان واقع شده . 

گاها اهالی اونجاها می پرسند که خب چرا باید آب شیرینی را که میشه با سد زدن به مصرف کشاورزی و یا خوردن و آشامیدن رسوند رو رها کنیم تا به دریاچه ای شور ریخته بشه؟  

دلایل زیادند که هم به ما میگن یه دریاچه چه اثرات مثبتی تو یه منطقه داره و چه اثرات منفی ای اگه خشک بشه . اما اگه به من بگن که فقط یه دلیل برای این بیارم که چرا نباید خشک بشه می گم که چون در بستر دریاچه ارومیه میلیاردها مترمکعب نمک هست و باد این نمک رو پس از خشک شدن دریاچه،به روی مزارع و باغاتتون پخش می کنه .  

زندگی دام هاتون دچار مشکل می شه و برای سلامتی خودتون هم مضره. یعنی همین کشاورزی ای که این قده بهش وابسته اید و یکی از عوامل اصلی خشک شدن دریاچه ارومیه بوده، با خشک شدن این دریاچه، آسیب های بسیار جدی می بینه . 
 
 

علل خشک شدن دریاچه ارومیه چندتا هستند :  

1- افزایش زمینهای کشاورزی اطراف دریاچه و نتیجه آن افزایش مصرف آب به 3برابر .  

2- جلوگیری از نشر آبهای زیرزمینی به سوی دریاچه با حفر چاه .  

3- افزایش جمعیت اطراف دریاچه به بیش از 2 برابر و  آبی که این جمعیت برای شرب و مصارف خانگی مصرف می کنه  

4- احداث جاده خاکی میان گذر  

5-گرم شدن هوا و تبخیر زیادتر  

6- ولی مهمترین و کشنده ترین عامل نابودی الان دریاچه و البته بعدا کل منطقه ، ساخت 30سد در سر راه 16رود منتهی به دریاچه است  

بنابراین باید دریاچه رو نجات داد و این راه داره . به نظر من تنها چیزی که چاره نداره مرگه . راه کارهای نجات دریاچه اینا هستند:   

1- افزایش بازده آبیاری در زمینهای کشاورزی اطراف ،بازدهی آبیاری الان فقط20% است که یعنی از هر 100لیتر ، 80لیتر اون دور ریخته میشه . در حالی که در منطقه خاورمیانه بازدهی آبیاریشون 60% و در کشورهای پیشرفته بالای 80% است !!

۲- باز کردن سدها و فرصت دادن به سیلاب ها برای سرازیر شدن به سمت دریاچه.  

3-بستن چاههایی که غیرمجاز حفر شده اند  

4- جلوگیری از برداشت آب از سرچشمه ها و البته از خود دریاچه   

5- جلوگیری از ساخت 20سدی که در دست اجرا هستند (الآن 32سد نمی گذارند که رودها به دریاچه برسند) 

باید دقت کنیم که وسعت سه استان همسایه و تاثیر پذیر مستقیم از دریاچه، 120هزار کیلومتره که 7% خاک حاصلخیز و قابل سکنای ایران رو تشکیل میدن و اگه یه کویرنمک وسطشون ایجاد بشه چه شود . البته اگه بخوام دقیقتر بگم ، در شرایطی که می دونیم بیش از 60% خاک فعلی کشورمون کویربرهوته و قسمتهای قابل زیستش چیزی حدود 500هزار کیلومتره، اون وقت خواهیم فهمیدکه در واقع این 25% خاک کشوره که از بین رفته .  

تصمیم گیرندگان و تاثیر پذیران این فاجعه ، به خودتون بیاین . 

.... 

کامنت برگزیده  

مریم گفته : نمی دونم دقت کردی با نه اما دست روی هر مساله ای که میگذاریم دامنه خیلی بزرگی از دلایل داره که یکیش کمبود دانشه و یکیش حتما حتما کارهای بی فکر دوستان بالاسری... من نمی دونم چرا اما اینطور به نظر میاد که ما ایرانی ها از 50 سال پیش تا الان هیچ پیشرفتی نداشتیم یعنی هیچ کس احساس نمی کنه که باید در کاری که داره انجام می ده احتیاج به مطالعه داره... همین آبیاری ای که شما می گی الان دیگه نباید اینجوری باشه شاید 50 سال پیش می شده آدم بگه خوب مردم راههای بهتری ندیدن یا بلد نیستن ولی الان دیگه واقعا دلیل مسخره ایه و دلیلش فقط فقر فرهنگیه مردمه و بی توجهی دوستان.... هر چی فکر می کنم نمی تونم بفهمم که چرا مساله به این مهمی مثل خشک شدن یه دریاچه نمک باید اینهمه سال در موردش حرف زده بشه و هیچ کاری صورت نگیره ... یعنی توی این دولت یه نفر نیست که این چیزا رو بفهمه یا هست واز قصد کاری نمی کنه؟ واقعا به نظر من اگر می شد مردم این مناطق رو  آموزش داد هم اونا از بدبختی و کشاورزی به سبک عهد بوق نجات پیدا می کنند  و هم ما دریاچه عزیزمون رو که در دنیا تکه از دست نمی دیم ولی کو ؟

سلطان در تنگنا

از نسل شیرهای منقرض شده ایرانی که از سده ها قبل تا کنون روی حجاری ها و حکاکی ها و پرچم های ما نقش بسته بودند و آخرینشون به دست پسر ناصرالدین شاه قاجار نابود شد ، الآن در جنگلهای جیر هندوستان وجود دارد . خیلی خیلی سال قبل یک مهاراجه هندی 20شیر ایرانی را به آنجا برد و خوشبختانه نسلشون اونجا از بین نرفت و 411 شیر الان اونجا وجود دارد.    

 آقایان مسئول هفته قبل گفته اند طرحی در دست است که شیر ایرانی را به موطن اصلی خودش برگردونند و زمینه تولید مثل و زندگیش رو در این جا فراهم کنند . یکی از منابع در آمدی کشورها توریسم و اکوتوریسمه و خیلی از جهانگردا وارد کشورهای آفریقایی و هندوستان می شن که بتونن از یه فاصله ای شیر یا ببر رو زنده ببینن و ازش عکس بگیرن .  

بازگرداندن شیر ایرانی از هند به کشور در سال‌های پیش از انقلاب هم مورد توجه جدی شاه قرار داشت و حتی دشت ارژن در 50کیلومتری جنوب شیراز رو برای این منظور در نظر گرفته بود . بخش وسیعی از زمینهای کشاورزی دشت ارژن و مراتع اطراف آن‌که مالکیت خصوصی داشت خریده شد و به تملک سازمان حفاظت محیط زیست درآمد تا محل زندگی سلطان جنگل ما محیای ورود ایشان شود .  

شیر ایرانی ساکن جنگل گیر هندوستان

اما با وقوع انقلاب و بعد از اون جنگ عراق و ایران ، طبیعتا یه همچین طرح سوسولی ای اولویت خودش رو از دست داد و به‌دلیل اهمال سازمان حفاظت محیط زیست، زمین خوارها و زمین بازها به دشت ارژن و اطراف دریاچه پریشان هجوم آوردند به حدی که نه تنها زمینهای خریداری شده دوباره به تصرف افراد درآمد، بلکه حتی بخش وسیعی از اراضی مرتعی و منابع ملی هم تغییر کاربری یافت و تبدیل به اراضی کشاورزی شد!  

در هند هر کدوم از همین شیرها و ببرها سالی 30هزار توریست به خودشون جلب می کنن که فقط تماشاشون می کنن و عکسی می گیرن و میرن و مشت مشت پوله که توی هند خرج می کنند . ولی برای ما که پول ارزش نداره . کانه چرک کف دست . بد نیست بدونین که بازار اکوتوریسم با سرعتی چشمگیر رو به رشده و پیشبینی شده که تا یه دهه دیگه تعداد جهانگردای این شاخه 300% رشد خواهند داشت .  

تصور آبادی محیط زیست هم برای من زیباست . اما با این شرایط فعلی که توش هستیم یه کمی بیشتر از یه کم از موضوع پرت نیستیم ؟   

وقتی حیواناتی که الآن داریم رو روز به روز بیشتر از دست می دیم ، یوزپلنگهامون رو ، خرسهای قهوه ای مون رو ، عقابهامون رو ، قوش هامون رو ، قرقاول هامون رو ، پلنگهامون رو ، وقتی که وسعت جنگلهامون به ثلث در این 25 سال اخیر کاهش داده ایم ، وقتی رودخونه ها و دریاچه هامون رو خشک می کنیم ، وقتی مراتعمون رو به بیابون لم یزرع بدل کرده ایم ، وقتی فاضلاب صنعتیمون رو راهی آبگیرها و رودخونه ها و مردابهامون می کنیم ، کمی بیشتر از یه کم از موضوع پرت نیستیم ؟  

به نظر من هم احیا محیط زندگی این ها و آوردنشون به این جا می تونه خوب باشه و مفید . عاشق اینم که برم و شیر ایرانی رو تو محیط زندگیش ببینم و نشون بچه هام بدم . اما آخه از قدیم نگفتن اول چاه رو بکن بعد منار رو بدزد ؟

پینوشت : هفته قبل بابک اسحاقی موسس و صاحب امتیاز رادیو جوگیریات از من خواست که بخشی از نوشته حماسه ملبورن و جمعی ترین شادی ایرانیان رو به مقدار ۱ دقیقه توی تلفن بخونم تا در بخشی از برنامه آینده اش اسفاده کنه . من این کار رو کردم و بعدش هم با بابک گپی زدیم درباره حواشی اون پیروزی و این که چرا این قده شادی آفرین شد . امروز دیدم که بابک اون برنامه رو آماده کرده و روی نت گذاشته به مدت ۱۸دقیقه . ازتون دعوت می کنم برید این جا و گوش بدید .  

.... 

کامنت برگزیده  

سایه گفته : والا ما هم عاشق اینیم که شیرهای عزیزمون به موطن اصلی خودشون برگردن و ما هم به وجودشون افتخار کنیم(!)، ولی کلا دید خوبی به این قضیه ندارم و به نظر من حداقل همونجا توی هند باشن بهتر از اینه که وارد ایران بشن و احتمال زیاد دوباره منقرض بشن.
مثل جریان آثار باستانی ما در موزه های معروف دنیا که حداقل با کیفیت و با احترام داره ازشون مراقبت میشه. هرچند مثلا من شخصا دوست دارم این آثار توی کشورم باشن اما ترجیح میدهم در مکان دیگه ای جاشون امن باشه تا بیان توی سرزمین اصلی خودشون و از بین برن! مثل تعداد بی شماری از اثار باستانی بی زبونمون که دستی دستی نابود شدن یا در شرف نابودی هستن.
کلا سازمان محیط زیست، سازمان میراث فرهنگی، سازمان...، بود و نبودشون توی این کشور زیاد فرقی نمی کنه متاسفانه!!! 

یه عکس دسته جمعی

 

وقتی رو مریخ وایسی ، زادگاهت زمین رو این قدی می بینی . قد یه نقطه ریز که باید کلی دقت کنی تا وسط آسمون گمش نکنی .  

این عکس رو مریخ نورد اسپیریت ،یه ساعت قبل طلوع خورشید ،از روی سطح مریخ گرفته . 

اون نقطه ی کم رنگ در وسط تصویر ماییم . همه ما ! ‏ 

.... 

کامنت برگزیده  

نیره گفته :

نمیدوم چرا یاد این شعر افتادم:
دنیا نیرزد آنکه پریشان کنی دلی
زنهار بد مکن که نکرده ست عاقلی... (سعدی)

جنگل کُشی

امروز رو در حالی شروع می کنیم که سیل ، استان هنوز زیبای مازندران رو داره در خودش غرق می کنه و متاسفانه تا حالا به 6 شهر و حداقل 100روستا خسارت وارد کرده . تا حالا برآورد اولیه خسارات به ده ها میلیارد تومن رسیده . ارتفاع سیل در بعضی مناطق به بیش از 2 متر! رسیده و ... و ....و....

 خبرها یکی از یکی تاسف بار تره . طبیعت این جوری از ما انتقام می گیره . مراتع سرسبز ، جنگلهای سرسبز و خرم ، کوههای زمردین مازندران ، که همه طعمه طمع و آز من و امثال من قرار گرفتند و  این جوری برون ده خودشون رو نشون می دن .    

بارون میاد مثل همیشه ، شنیدین حتما این بیت رو که ، باران که در لطافت طبعش خلاف نیست / در باغ لاله روید و در شوره‌زار، خس ؟  

هر هکتار جنگل قادر به ذخیره‌سازی 2هزار مترمکعب آبه. زمان نفوذ یک لیتر آب در جنگل  7 دقیقه و در مناطق غیرجنگلی 4 ساعته . یعنی توان نفوذپذیری بارش‌ها در خاک‌های جنگلی 40 برابر بیشتر از خاک های غیرجنگلی ست. با قطع درختان و نابودی جنگل‌ها ، قدرت حفظ و ذخیره‌سازی آب در خاک کلی کم شده .   

جایی بارون که میاد سرسبزی می شه و جمع آوری آب برای روزهای بی آبی ، این جا سیل می شه و بی خانمانی و خسارات هنگفت . اصلا شمالی ها با واژه سیل به این مفهوم آشنا نبودن که . مسیر آب و رودخونه ها همیشه مشخص بوده محل خونه سازی ها هم همین طور . هیچکدوم تو کار هم دخالتی نداشتن .   

گرفتاری از اون جا شروع شد که اره برقی اختراع و وارد این کشور شد . چاقویی بود که به دست آدم ناجور داده شد اما فرهنگ همون فرهنگ بود . اون موقع هیزم شکن نهایتا تو یه فصل 10تا درخت رو با تبر می انداخت و می رفت دنبال زندگیش ، الان شده روزی 10 تا . ارزش چوب هم که بیشتر شده و دیگه یا علی و بازارش حسابی داغه .   

به دلایل نابودی جنگلها ، اینا رو هم اضافه کنین ، آتش سوزی های عمدی و غیر عمدی ، راه سازیهای مخرب ، فعالیتهای معدنی غیر اصولی . 

 آدم می مونه که به این تناقض توی عکس بخنده یا گریه کنه ؟ سمت چپ عکس روی تابلو نوشته شده که نگذارید بمیرد جنگل که جهان خواهد مرد . اون وقت سمت عکس می بینیم که آقایون ،  درختهای بریده شده به پشت از کنارش می گذرن و به ریش تابلو و تابلو نویس می خندن! 

این طوری شده که جنگلهایی که هزاران ساله که طول کشیده تا به وجود بیان ،در عرض همین 25ساله اخیر ، دو سومشون از بین رفته اند و سالی 125هزار هکتار دیگه هم از بین برده میشن .   

این حرفا الان برای اون مازندرانی که قبلا جنگلهای محل زندگیش رو از بین برده اند ، نه آب میشه نه نون ، چون سیل الآن خونه اش رو ویران کرده ولی ای کاش همگیمون کمی بیشتر فکر کنیم که به دست خودمون تیشه به ریشه امون نزنیم   

پیوست : مقاله بررسی روند تخریب جنگل ها و قطع درختان در ایران نوشته زهراسادات احمدی رو هم بخونین . اطلاعات مفیدی بهتون میده . 

.... 

کامنت برگزیده

 گیل دختر گفته :  اینا اصلا حرف جدیدی نیست برای ما شمالی ها ... اینجور مسائل که ناشی از بی دقتیه آدما و از دید من حتی بی رحمیشونه ،گستره بسیار وسیع تری داره که قطع درختای جنگلی و طبیعتا به دنبالش این سیلابهای ویرانگر فقط بخشی از اونه ...

از دید من که سالهاست تو این خطه سرسبز زندگی کردم، شنیدن این خبرها به طرز اندوهگینی داغ دلمو تازه میکنه ... ما ادمها واقعا موجودات خودخواهی هستیم اما صالا حواسمون نیست که این خودخواهی  در نهایت به خودمون آسیب می رسونه ...

مسئله قطع درختان و به وجود اومدن سیلاب ... مسئله زباله هایی که مسیر های سر سبز جاده هارو طوری فرگرفته که وقتی در کنار جاده بخوای توقف کنی و قدری استراحت کنی فضای متعفن و بدمنظره ای که به وجود اومده منصرفت میکنه ... ساحل دریا که پر از زباله شده و چندشت میشه که کفشتو در بیاری تا خنکی شنای ساحل قدری بهت ارامش بده ...

خیلی وحشتناکه ... درد یکی دوتانیست  داره نابود میشه این شمال قشنگ و سر سبزو هیچکس هم حواسش نیست حتی خود ما شمالی ها چه برسه به بقیه ...