قهرمان زباله ساز

درختکاری که تموم شد وهمه اتوبوسها برگشتند به خونه و زندگی خودشون ، گروه ما به سمت مرکز بازیافت زباله ها راه افتاد که خیلی با اونجا فاصله نداشت . دم درش یه نفر از کارشناسای اونجا با ما اومد و وارد شدیم رسیدیم به جایی که اصلا تصورش رو نمی کردم این شکلی باشه .

یه مساحت خیلی خیلی زیاد رو تصور کنین که به اندازه چندین و چند استادیوم فوتباله . خب ؟ حالا یه ارتفاع به اندازه ساختمون چند طبقه بهش بدین این حجم زباله ای بود که اون جا تلنبار شده بود و همه اش مال یه روز تهران بود . تازه اون موقعی که ما رسیدیم یعنی حوالی ظهر نصفش رو توی دستگاه ها ریخته بودند . ساعت کاریشون این طوریه که از نصف شب تا دم دمای صبح زباله ها میان و از صبح کارخونه شروع به کار میکنه تا 5 عصر که همه اش پردازش میشه . یعنی من تخمین زدم که این جوری حجم زباله نصف شده بود .

بوی زباله همه جا پیچیده بود و بیشتر همراهای ما جلو دماغشون دستمال گرفتند . راهنمای ما می گفت اگه تابستون این جا می اومدین که اصلا نمی تونستین داخل بشین از بوی وحشتناک زباله ها و هجوم بی امان مگسها که مثل ابری تو فضای این جا در حال پروازند . اما باز الان هم که باز هوا سرد بود بوی کمی نبود و تقریبا نمی شد تحمل کرد .

راهنمای ما گفت که تهران روزی 75هزار تن زباله تولید می کنه و من حساب کردم که یعنی هر کدوم از ما روزی یک کیلو پسماند از خودمون می اندازیم بیرون . در حالی که سرانه تولید زباله در جهان 250گرمه . یعنی ما 4 برابر بقیه زباله تولید می کنیم . از پوست میوه ها و پسماند غذاها گرفته ، تا دستمال کاغذی و پوشک بچه ، از بطری شیر و ماست ، تا نون خشک و کیسه های نایلونی ، از شیشه های باقی مونده تا .... . روزی 2000 نفر مشغول کارند تا این زباله ها از حالت دفن سنتی خارج بشند و باعث آلودگی بیش از پیش هواو آب و خاک نشن . می گفت شیرابه ای که این زباله ها در قدیم خارج میکردن چقده خطرناک بودند .

می گفت تو تهران روزی 2 با 3 بار زباله ها جمع میشن اما در خیلی کشورهای جهان هفته ای 2 تا 3 بار . می گفت قالیباف چند سال قبل توی کنفرانسی خارجی شرکت کرده بود و بعد از شستن دستهاش و خشک کردنش با دستمال خواسته بوده اون رو دور بندازه و سطلی پیدا نکرده بود و پرسیده بود که پس سطل کجاست که بهش گفته بودند ما زباله ای به اون صورت نداریم که بخوایم براش سطل بذاریم ! راست می گفت . من خودم یه سالی که به یکی از سواحل ترکیه رفته بودم یه دونه سطل آشغال اون اطراف ندیدم و زمین ماسه ای که کنار دریا این قده تمیزو عاری از آشغال بودکه باور نمی کردی . اصلا با ما قابل مقایسه نبودند .

خب الان تو مجتمع بازیافت آراد کوه دارن زباله ها رو تا جایی که بشه تفکیک می کنن . بخشی رو به کود گیاهی (کمپوست) تبدیل می کنن ، بخشی رو هم دارن سعی میکنن به سوختی مثل مازوت که تو نیروگاهها استفاده میشه بدل کنن . اون بخشی رو هم که نمیشه بعد از گرفتن شیره اش دفن می کنن . راهنمامون به ما می کفت هنوز هم که هنوزه 95% زباله ها نفکیک نشده میاد اینجا و فرهنگ تفکیک جا نیافتاده گرچه نسبت به چند سال قبل کمی بهتر شده . مثلا قبل نون خشک زیاد قاطی آشغالا بود الان خیلی کم شده .

نمی دونم معدنای شن و ماسه رو کسی تا به حال دیده یا نه ، کارخونه عین اون طراحی شده بود . لودری می اومد و زباله ها رو تو یه مخزنی می ریخت و به وسیله  دنده هایی روی یه تسمه نقاله حرکت می کرد و به وسیله نیروی انسانی که دو طرف نقاله ایستاده بودند تا حدودی تفکیک می شدند و همین جور بالا می رفت و نهایتا از اون خط حارج می شد . راستش به نظرم اون کارگرها یکی از سخت ترین شغلهای دنیا رو داشتند . همه ماسک زده بودند و نمی شد از قیافشون چیزی رو بخونی ولی می شد حدس زد که چه قیافه های غمگینی در پس اون ماسکها وجود داره .