عاشورا و کارکرد اجتماعی آن

 دیروز بعد از مدتهای مدید ، به خاطر بنیامین که دوست داشت دسته و زنجیر زنی و علامت کشی و سنج زنی و . . .  رو ببینه روز عاشورا بیرون رفتم و توی عزاداری چند دسته هم توی محله مون شرکت کردم .سالهاست که دیگه تو این جور مراسم نرفته بودم .  

شاید از موقعی که دیده بودم که روح حاکم بر این مراسم اختلاف خیلی زیادی با قیام یک آزاده و یک از جان گذشته داره ، شاید از موقعی که می دیدم آدمهایی خودشون رو نوکر امام حسین می دونن که نوکر صد تا شمر و یزید زمانه هستن ، شاید از وقتی که می دیدم چقدر این گفته پرمغز شریعتی که « در عجبم از مردمی که خود، در زیر شلاق ظلم و استبداد زندگی می کنند و بر حسینی می گریند که آزادانه زیست» بر خیل به اصطلاح عزاداران حسینی صدق میکنه و این که تنها چیزی که در این مراسم نیست حضور حسینه و خیلی شاید های دیگه . 

اما دیروز که بعد از مدتها ، دوباره داخل اینها شدم و سالهایی که با این جریان فاصله گرفته بودم دیگه در من اون توقعاتی که قبلا بود رو ایجاد نمی کرد و نسبت به این پدیده سهل گیرتر شده بودم ،متوجه چیزهای جدیدی شدم که جبهه گیری های قبلی نمی ذاشت اون ها رو ببینم . 

الآن عاشورا و محرم برای مردم ایران یه جور همبستگی اجتماعی به همراه داره و می شه به جرات گفت که کارکرد مذهبی خودش رو از دست داده و بسیار کم رنگ شده . این یه جور مراسمه که باید هر سال انجام بشه و داره سال به سال با شکوه تر و با آب و رنگ بیشتری برگزار میشه .  

خیلی دسته ها علامت و کتل دارن ، سنج زنی ، نقاره زنی ، طبل زنی دارن . لباسهای هم رنگ ، زنجیر زنی های متحد ، سینه زنی های هم زمان ، اجتماعات بزرگ ، ریسه کشی ، خیمه به پا کردن ها ، نمایش و تعزیه اجرا کردن ها همه گیره . مداحی های جدید و به روز و اکثرا ریتمیک ، حضور تا پاسی از شب مردم و مخصوصا جوونها در کوچه و خیابون ، خوردن چای و شیر داغ ، خوردن شام و ناهار نذری و . . . .  

ما ایرانی ها مراسم جمعی عمومی مورد قبول حاکمیت که همه بتونن بیان تو خیابون و ابراز وجود کنن نداریم . داریم ؟! پس این مراسم عاشورا تنها مراسم جمعی ای است که از قبل در وجود جامعه ایرانی بود و هست و الآن همون کارکردی که یه مراسم عمومی شاد در یه کشور خارجی داره ، برای مردم ما پیدا کرده است .  

.... 

کامنت برگزیده   

نیره گفته : البته مراسم های مشابه داریم. مثل چهارشنبه سوری که همه مردم یک جورایی توش سهیم اند. ولی متاسفانه به دلیل برخورد نامناسب حاکمیت و مدیریت غلط تبدیل شده به چهارشنبه سوزی و از حالت اصلیش فاصله گرفته.
یه جشنواره خیلی خیلی بزرگ هم داریم به اسم نوروز که اون خیلی جنبه بیرونی نداره چون به هفت سین توی خونه ها و دید و بازدید مربوط می شه و کلا در محیط خونه هاست نه بیرون و خیابون. ولی چهارشنبه سوری یک جشن خیابونیه که متاسفانه الان تبدیل شده به لت و پار کردن دیگران و ایجاد صداهای گوشخراش و خطر برای همسایه ها.